ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΟΥΝ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ Όπως είναι γνωστό, με τον Ν. 4692/2020 «Αναβάθμιση του σχολείου και άλλες διατάξεις» μεταξύ άλλων καταργήθηκε το μάθημα της Κοινωνιολογίας από πανελλαδικώς εξεταζόμενο, αλλά και από διδασκόμενο μάθημα στη Γ΄ Λυκείου, χωρίς καν να υπάρξει κάποια αιτιολόγηση, είτε επιστημονική, είτε παιδαγωγική, και χωρίς να ληφθούν υπόψη τα σχόλια της δημόσιας διαβούλευσης, στην πλειοψηφία των οποίων εκφραζόταν διαφωνία με την αφαίρεση της Κοινωνιολογίας.
Εκπαιδευτικοί, γονείς, μαθητές, επιστημονικοί και πανεπιστημιακοί φορείς έχουν εκφράσει επανειλημμένως τις αντιρρήσεις και τις ενστάσεις τους.
Στα νέα ωρολόγια προγράμματα που ανακοινώθηκαν λίγες μέρες αργότερα, δυστυχώς διαπιστώσαμε ότι καταργήθηκαν δύο ακόμη μαθήματα Κοινωνικών Επιστημών από τη B΄ Λυκείου.
Το μάθημα γενικής παιδείας «Σύγχρονος Κόσμος, Πολίτης και Δημοκρατία», και το μάθημα κατεύθυνσης «Βασικές Αρχές Κοινωνικών Επιστημών».
Έτσι το 2020 και το 2021 τα παιδιά της Β΄ Λυκείου, που αποκτούν δικαίωμα ψήφου ΔΕΝ διδάσκονται το μάθημα «Πολίτης και Δημοκρατία», που αναφέρεται στις εκλογές, τα όργανα και τις λειτουργίες του κράτους, το Σύνταγμα, τα δικαιώματα, το διεθνές δίκαιο. Επίσης, μειώθηκε κατά μία ώρα η διδασκαλία του μόνου συναφούς μαθήματος που απέμεινε, της «Πολιτικής Παιδείας», στην Α’ Λυκείου.
Αναμφισβήτητα, πρόκειται για εξοβελισμό από το Λύκειο των Κοινωνικών Επιστημών και των γνωστικών αντικειμένων της πολιτειακής αγωγής και κοινωνικής εκπαίδευσης των μαθητών στην Ελλάδα και την απειλή εξαφάνισης ενός ολόκληρου κλάδου από τη δημόσια εκπαίδευση, του ΠΕ78, ο οποίος αποτελείται από Κοινωνιολόγους, Πολιτικούς επιστήμονες και Νομικούς Επιστήμονες.
Επίσης θίγεται και ο κλάδος των Οικονομολόγων ΠΕ 80, οι οποίοι είχαν κοινή ανάθεση με τους Κοινωνικούς Επιστήμονες τα παραπάνω τρία μαθήματα.
Παράλληλα καταργείται το μάθημα των καλλιτεχνικών και του Σχεδίου από το Λύκειο!
Και βέβαια τα παιδιά που θα χάσουν τη δυνατότητα του μαθήματος του ΣΧΕΔΙΟΥ για τις Πανελλήνιες στέλνονται ΕΠΙΣΗΜΩΣ ΣΤΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ! Ενώ είναι τουλάχιστον εξωφρενικό να προβλέπεται «ενισχυτική διδασκαλία» για μάθημα που δεν υπάρχει στο ωρολόγιο πρόγραμμα.
Επιπλέον εξαφάνισαν το μάθημα της τεχνολογίας Α΄ Λυκείου, μαζί και τους εκπαιδευτικές τεχνικές ειδικότητες των Γεωπόνων, Μηχανικών κλπ, που στόχο είχε να βοηθήσει τους μαθητές να αντιληφθούν τις διαδικασίες με τις οποίες διαμορφώθηκε το τεχνητό περιβάλλον στο οποίο ζουν και να εξοικειωθούν με τη τεχνολογική έρευνα που αποτελεί το κύριο παράγοντα τεχνολογικής εξέλιξης.
Γίνεται επομένως φανερό, ότι η κυβέρνηση απογυμνώνει το Λύκειο από τα «περιττά» μαθήματα, υποβάλλει τους μαθητές σε έναν εξεταστικό μαραθώνιο που επιβάλλει ακόμα μεγαλύτερες θυσίες από την λαϊκή οικογένεια, που πρέπει να βάλει ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για να στηρίξει τη μόρφωση των παιδιών της.
Ενισχύονται οι ταξικοί φραγμοί στο Δημόσιο Σχολείο, και δυσκολεύει η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για τα παιδιά των λαϊκών-εργατικών οικογενειών. Μέλημα τους είναι η στείρα απόκτηση βασικών «δεξιοτήτων» όπως καθορίζονται από τις κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ και της Ε.Ε. σε αντίθεση με την ολόπλευρη μόρφωση.
Τέτοιο ξήλωμα ολόκληρων κλάδων επιστημών από την εκπαίδευση δεν έχει προηγούμενο. Το 2019 τα μαθήματα Κοινωνικών Επιστημών στο Γενικό Λύκειο ήταν 4 και οι συνολικές ώρες διδασκαλίας τους ήταν 14. Από το σχολικό έτος 2021-22 θα υπάρχει μόνο ένα μάθημα Κοινωνικών Επιστημών, στην Α Λυκείου, οι συνολικές ώρες διδασκαλίας του θα είναι 2, και δεν θα εξετάζεται γραπτώς τον Ιούνιο.
Επίσης, τα παιδιά της Γ Λυκείου δεν θα διδάσκονται Κοινωνιολογία ενώ θα είναι υποψήφια για δεκάδες σχολές κοινωνικών επιστημών (Νομική, Δημοσιογραφία, Ψυχολογία, Πολιτικές και Κοινωνικές Επιστήμες) οι οποίες αποτελούν περίπου το 75% των σχολών του ανθρωπιστικού πεδίου!
Αναμφίβολα, αφαιρείται η δυνατότητα εκπαίδευσης και προπαρασκευής στις Κοινωνικές Επιστήμες σε μελλοντικούς φοιτητές μιας πληθώρας Ακαδημαϊκών Τμημάτων του Πρώτου Επιστημονικού Πεδίου (183 Τμήματα) που έχουν άμεση σχέση με αυτές τις επιστήμες ή έστω διαθέτουν ένα σημαντικό αριθμό σχετικών μαθημάτων στο πρόγραμμα σπουδών τους.
Εν μία νυκτί η Πολιτική Ηγεσία αποφασίζει απροκάλυπτα να αφανίσει έναν κλάδο οδηγώντας χιλιάδες αναπληρωτές στην ανεργία, οδηγώντας μόνιμους σε υπεραριθμίες και διαθεσιμότητα, εκπαιδευτικούς του ιδιωτικού τομέα σε αφανισμό, κάνοντας ανύπαρκτο το μέλλον όλων των προπτυχιακών, μεταπτυχιακών φοιτητών και αποφοίτων των σχολών των κοινωνικών επιστημών και των καλλιτεχνικών μαθημάτων και εντέλει να κάνει την Παιδεία φτωχότερη, σε μια εποχή που όσο ποτέ άλλοτε έχει ανάγκη από τις Κοινωνικές Επιστήμες. Και φυσικά δεν επιλέγει έναν τυχαίο κλάδο.
Αντίστοιχες πρακτικές “πρυτάνευσαν” πέντε περίπου δεκαετίες πριν, όταν υπήρχε ο φόβος να μην έρθει ο νέος σε επαφή με έννοιες όπως ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα, με την κατ’ουσίαν εφαρμογή του δημοκρατικού πολιτεύματος και το δικαίωμα της συνειδητής επιλογής.
Τα μαθήματα των Κοινωνικών Επιστημών εισάγουν τους μαθητές σε βασικές έννοιες και αρχές παρέχοντας γνώσεις που συμβάλουν καθοριστικά στην καταπολέμηση του πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού αναλφαβητισμού. Βοηθούν στην κατανόηση της κοινωνικής οργάνωσης, των κοινωνικών θεσμών και του κοινωνικού μετασχηματισμού σε έναν ταχύτατα μεταλλασσόμενο κόσμο που μαστίζεται από ποικιλόμορφες κρίσεις (υγειονομική, οικονομική, περιβαλλοντική κ.ά.
Παρέχουν την απαραίτητη επιστημονική γνώση για την κατανόηση της κοινωνικής πραγματικότητας, των κοινωνικών προβλημάτων -ιδωμένα μέσα από την ιστορική τους διάσταση- όπως φτώχεια, ρατσισμός, ξενοφοβία κοινωνικές διακρίσεις, μετανάστευση, κοινωνικός αποκλεισμός, έμφυλες διακρίσεις, κλιματική αλλαγή και ψηφιακά χάσματα. Προσδιορίζουν και διασαφηνίζουν έννοιες όπως κοινωνικοποίηση, στερεότυπα και προκαταλήψεις, ετερότητα.
Με αυτόν τον τρόπο προωθούν την ανάπτυξη κριτικής σκέψης, γνώσης και αντίληψης των μαθητών και συμβάλλουν στη δημιουργία ευαισθητοποιημένων, ενεργών πολιτών και όχι ενεργούμενων, με αυτογνωσία, υπευθυνότητα και δημοκρατική πολιτική και κοινωνική συνείδηση, με απώτερο στόχο τη δημιουργική ένταξη και παρέμβαση σε ένα πολυπολιτισμικό και συνεχώς μεταβαλλόμενο κοινωνικό περιβάλλον.
Ειδικά σε περιόδους κοινωνικής και οικονομικής κρίσης όπου δημιουργούνται σε πολλούς ανθρώπους συναισθήματα ματαιότητας και απελπισίας, η δημιουργική σκέψη και η μελέτη των κοινωνικών μεταβολών ανοίγουν νέες, απελευθερωτικές προοπτικές στην κοινωνική συμπεριφορά και δράση.
Αντίστοιχα, η διδασκαλία των Τεχνών εξοικειώνει τους μαθητές με την αισθητική και τη δημιουργικότητα, διευρύνει τους ορίζοντές τους και τους βοηθάει να καλλιεργήσουν τα ταλέντα τους, να ανακαλύψουν και να αποκαλύψουν τον κόσμο τους, να διαμορφώσουν κοινωνική συνείδηση όχι σαν απλοί καταναλωτές αλλά σαν συμμέτοχοι και συν δημιουργοί του πολιτισμικού και κοινωνικού γίγνεσθαι.
Η κατάργηση όλων αυτών των μαθημάτων από το Λύκειο, είναι βέβαιο ότι θα πλήξει τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών και θα επιφέρει βαριά βλάβη στο δημόσιο σχολείο. Το πρόσφατο πολύ- νομοσχέδιο 4692/2020 που κατ’ ευφημισμό φέρει τον τίτλο «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις» θέτει προς διαμόρφωση ένα σχολείο μίζερο, όπου οι μαθητές θα είναι εγκλωβισμένοι χωρίς κοινωνική και αισθητική παιδεία, χωρίς γνωστικές ανάσες, αποστεωμένο από κάθε έννοια έρευνας, τέχνης και γνώσης των κοινωνικών φαινομένων.
Γκρεμίζοντας ό,τι έχει απομείνει διαμορφώνουν ένα σχολείο, όπου η διδασκαλία θα περιορίζεται σε κάποια μαθήματα που θεωρούνται «βασικά», ένα σχολείο αποκομμένο από την κοινωνική πραγματικότητα, ένα σχολείο της αποστειρωμένης γνώσης, της αποστήθισης, του αγοραίου ανταγωνισμού και του αποκλεισμού.
Ας μην γίνουμε θεατές της αποδόμησης του δημόσιου σχολείου, των εργασιακών μας δικαιωμάτων, της επαγγελματικής μας υπόστασης, της ίδιας μας της ζωής που λεηλατείται και παραβιάζεται συστηματικά και κατ’ εξακολούθηση!
Ας διεκδικήσουμε ένα σχολείο πλουραλιστικό, καθολικής πρόσβασης για όλα τα παιδιά, χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς «χαμένες γενιές», ζωές και όνειρα.
Απαιτούμε:
- Όχι στις αντιεπιστημονικές αλλαγές στο αναλυτικό πρόγραμμα και τα προγράμματα σπουδών. Όχι στην απαξίωση μαθημάτων και αντικειμένων.
- Να μη χαθεί καμία οργανική θέση.
- Μονιμοποίηση όλων των αναπληρωτών που δουλεύουν τα τελευταία χρόνια στα σχολεία.
- 20 μαθητές ανά τάξη στα τμήματα γενικής παιδείας και 10 μαθητές στα εργαστήρια και τις κατευθύνσεις. Επαναφορά του προηγούμενου διδακτικού ωραρίου. Επαναφορά του ωραρίου των υπεύθυνων των σχολικών εργαστηρίων.
- Όχι στις συμπτύξεις και το κλείσιμο ολιγομελών τμημάτων στα ΕΠΑΛ και στα ΓΕΛ.
- Ριζικές αλλαγές στα προγράμματα σπουδών, που θα προωθούν την επιστημονική σκέψη, τη κριτική ικανότητα και τη δημιουργικότητα των μαθητών και όχι τη μονομέρεια, την αποσπασματικότητα και τη στείρα αποστήθιση!
