Στο διήγημα αυτό ο Εμμανουήλ Ροΐδης ειρωνεύεται την τυπικότητα των σχέσεων μεταξύ των μελών μιας οικογένειας ... Εμείς οι παλαιότεροι , κάτοικοι της Ευρυτανίας και της Ιτέας , σίγουρα κάποια ανάλογη ή παρόμοια ιστορία έχουμε .....για να μας θυμίζει την ιστορία ...... που με τόσο παραστατικό τρόπο κι αυτοσαρκασμό παρουσιάζει ο μεγάλος Έλληνας συγγραφέας!!
Την ερχομένη Πέμπτη είναι η γιορτή του Αγ. Ιωάννου και του πατέρα μου. Δεν υπάρχει κίνδυνος να το ξεχάσω , αφού η μητέρα μου μού το θυμίζει δέκα φορές τουλάχιστον την ημέρα , με κάποιο μάλιστα θυμό , βρίσκοντας ότι δε με συγκινεί όσο έπρεπε η αγγελία ότι ο πατήρ μου λέγεται Ιωάννης Η αλήθεια είναι ότι τον πατέρα μου τον σέβομαι και κάπως τον φοβούμαι , διότι είναι άνθρωπος σοβαρός , ολιγόλογος και δεν μου δίνει πολύ θάρρος , δύσκολο όμως μου είναι να θεωρήσω ως μέγα κατόρθωμά του και το ότι ονομάζεται Γιάννης. Οκτώ μέρες προ της εορτής του , με είπεν η μητέρα μου ότι ήταν καιρός να ετοιμάσω την προσφώνησίν μου . Η διαταγή αυτή θέριεψε τη στεναχώρια μου . Εύρισκα ότι ήταν όλως περιττό και κάπως άνοστο να προσφωνήσω τον πατέρα μου , ενώ δεν είχα τίποτε νεότερο να του πω. Έπειτα δεν ήξερα και καλά πως φέρονται οι προσφωνούντες . Έπρεπε άρα να σταθώ εις δύο βημάτον απόσταση , να υποκλιθώ και έπειτα να αρχίσω την ανάγνωση της προσφωνήσεως ή έπρεπε πρώτα να χώσω τη μύτη μου ‘’καλοσφουγγισμένη’’ στα κόκκινα γένια του πατέρα μου ; Φοβόμουν μήπως φανώ γελοίος και ακόμη περισσότερο μήπως καταλάβει πόσο γελοία έβρισκα την τελετή! Δια να γίνουν τα πράγματα με τάξη , θέλησε η μητέρα μου να κάμουμε προγυμνάσεις και δοκιμές το ίδιο όπως σε θέατρο. Η απαγγελία μου δεν την ευχαρίστησε διόλου.. δια το λόγο ότι έλειπε από αυτήν η απαιτούμενη δόση συγκινήσεως… Αποφάσισε λοιπόν ότι καλύτερα θα ήταν να προσφέρω την προσφώνησή μου γραπτή και μαζί με αυτή .. μια γλάστρα με λουλούδια! Την επόμενη μέρα αρχίσαμε από το πρωί τη σύνταξη της προσφώνησης . Η μητέρα μου ήταν παλιά μαθήτρια του Αρσακείου και προσπαθούσε ξύνοντας το κεφάλι της με τη βελόνα του πλεξίματος , να θυμηθεί όσα έμαθε από τον Ράνταν αρχαία ελληνικά. Η προσφώνηση άρχιζε ¨ Πάνσεπτε και Αγαπητέ μοι Πάτερ, Έμπλεως συναισθημάτων ευφροσύνης παρίσταμαι κατά τήνδε χαρμόσυνην ημέραν , ίνα υποβάλλω υμίν¨ και ακολουθούσαν δέκα άλλες αράδες απελέκητες ελληνικούρες , τις οποίες έπρεπε να αντιγράψω επάνω σε χαρτί με χρυσές σειρές και ένα περιστέρι στην αριστερή του γωνία. Δεν αξιώθηκα ποτέ να λάβω βραβείο καλλιγραφίας.. έπειτα έτρεμαν και τα χέρια μου , διότι ήταν Γενάρης και δεν ανάβαμε φωτιά παρά μόνο στο μαγειρείο ! Με όλη μου λοιπόν την καλή θέληση γέμιζα μελάνι τα ο, τα ρ κλπ και για κάθε μουντζούρα που έκανα ελάμβανα από τη μητέρα μου κι ένα μπάτσο. Με έκανε να αντιγράψω τη ν προσφώνηση επτά φορές … θα την αντέγραφα βεβαίως πολύ περισσότερες αν…. το χαρτί με τις χρυσές γραμμές και το περιστέρι δεν κόστιζε δεκαπέντε λεπτά το φύλλο!!! Το απόγευμα πήγαμε στην Αγία Ειρήνη να προμηθευθούμε την γλάστρα και κάναμε δύο ανθοπωλεία άνω κάτω . Η μητέρα μου μύριζε το ένα μετά το άλλο τα φυτά , με κάποια δυσπιστία σα να ήταν ψάρια και όσα δεν έβρισκε βρόμικα τα έβρισκε πολύ ακριβά!! Έτυχε να πατήσει και πάνω σε ένα νεκρικό στεφάνι που βρίσκονταν καταγής ….. ο ανθοπώλης ήταν άνθρωπος με λίγη υπομονή και πολύ λιγότερη ανατροφή. Την ονόμασε ‘’Μάγισσα και εμένα ‘’ έκτρωμα η αλήθεια είναι ότι μια ‘’σχετική ΄΄ ομοιότητα με τον πατέρα μου την είχα…. Μετά από πολλά παζάρια δέχθηκε … για να μας ξεφορτωθεί , να μας αφήσει ένα αρρωστημένο γεράνι , δια μιαν και εξήντα πέντε!!! Την παραμονή της γιορτής κάναμε γενικές δοκιμές . Η μητέρα μου με είχε διδάξει πώς έπρεπε να παρουσιασθώ , κρατώντας το ένα χειρόγραφο στο ένα μου χέρι και το άνθος από το άλλο, πώς έπρεπε να το προσφέρω και να προβώ έπειτα εις τον ασπασμό της ‘’πατρικής δεξιάς ΄΄ Εκείνη ακριβώς τη στιγμή ακούσαμε το βήμα του πατέρα μου και έσπευσα να κρύψω τη γλάστρα κάτω από το κρεβάτι. Είμαι βέβαιος όμως ότι το παρατήρησε ο πατέρας μου , αλλά θεώρησε σκόπιμο να κάνει ότι δεν το είδε για να μη στερηθεί αύριο την ευχαρίστηση της εκπλήξεως Τέλος πάντων ανέτειλε η επίσημη ημέρα , σκοτεινή , βροχερή και παγωμένη . Η μητέρα μου ήλθε και με ξύπνησε πριν ακόμη φέξει . Είχε βάλει το μεταξωτό της φουστάνι και με έκανε να φορέσω τα καλά μου . Νύσταζα ακόνη , κρύωνα , έσταζε η μύτη μου και με βασάνιζαν οι χιονίστρες . Τον πατέρα μου βρήκαμε στο κρεβάτι του , έχοντας όμως στη φαλάκρα του , αντί του καθημερινού άσπρου σκούφου , το βελούδινο κεντητό φεσάκι του αυτό των επίσημων ημερών!! Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να υποκριθεί τη μεγάλη του έκπληξη όταν παρουσιαστήκαμε μπροστά του , η μητέρα με το μεταξωτό της φόρεμα κι εγώ με την προσφώνηση και τη γλάστρα . Πώς !!! φώναξε είναι σήμερα η γιορτή μου ! Γέρασα ακόμη ένα χρόνο! Έλα γυναίκα να σε φιλήσω. Όταν ήρθε η σειρά μου ήμουνα συγχυσμένος διότι κατά το πρόγραμμα προηγούνταν η προσφώνηση μετά ακολουθούσε η προσφορά της γλάστρας και τελευταίο το χειροφίλημα . Προσπάθησα να ανέβω στο κρεβάτι , αλλά με δυσκόλευε πολύ το γεράνι . Είχα κατορθώσει να ανεβάσω το ένα γόνατο στο κρεβάτι … όταν μου ξέφυγε από τα χέρια η γλάστρα και χύθηκε το βρεγμένο καστανόχωμα πάνω στα σεντόνια και το πουκάμισο του πατέρα μου . Αυτό φυσικά με εκείνο το κρύο που έκανε ήταν πολύ δυσάρεστο !!!. Άδικο λοιπόν θα ήταν να παραπονεθώ που αντί φιλιού πήρα μια μούντζα από τον πατέρα μου . Η δε μητέρα μου με συνόδευσε μέχρι την πόρτα για να με φιλοδωρήσει ένα τελευταίο μπάτσο !!!! Η μόνη μου παρηγοριά είναι ότι η προσεχής εορτή του πατέρα μου απέχει ακόμη τριακόσιες εξήντα πέντε μέρες
Ελεύθερη απόδοση .
